Zo kun je ervoor zorgen dat je lichaam zich aanpast aan het koude weer

Het was even wennen voor iedereen die vanochtend vroeg de deur uit stapte. De temperatuur kwam maar nét boven het vriespunt uit. Hoewel het in de wintermaanden soms nog wel veel kouder is, hebben veel mensen moeite met de overgang naar een koud weertype.

Het goede nieuws is dat ons lichaam vanzelf went aan kou.

Acclimatiseren

Begin jaren zestig ontdekten onderzoekers van het Amerikaanse leger dat naakte mannen die acht uur per dag in een kamer van 10 °C doorbrachten aan de kou gewend raakten en meestal na twee weken niet meer rilden. “Iedereen kan tot op zekere hoogte acclimatiseren aan kou”, zegt Marius Brazaitis, onderzoeker aan de Sportuniversiteit van Litouwen. “Deze acclimatisatie ontstaat door een mix van verschillende interne veranderingen. Sommige daarvan kunnen mensen zelf stimuleren of onderdrukken, afhankelijk van hun behoeftes.”

Bruin vet

Uit diverse onderzoeken blijkt dat vooral ons bruine vetweefsel belangrijk is voor het reageren op aanhoudende koude omstandigheden. Baby’s hebben bij hun geboorte veel van dit bruine vet. Lang werd gedacht dat mensen hun voorraad bruin vet na de kindertijd verloren, maar recent onderzoek wijst uit dat sommige delen van het lichaam, zoals de nek, altijd bruin vetweefsel blijven behouden en zelfs kunnen produceren. Daarnaast wordt de temperatuurmeting in de hersenen deels veroorzaakt door de temperatuur van het bloed dat door de nek stroomt. Daardoor voel je je over het hele lichaam warmer wanneer je een sjaal draagt.

Koud weer

“Chronische blootstelling aan kou activeert bruin vet”, legt Shingo Kajimura, onderzoeker aan de Universiteit van Californië uit. “Maar de meeste mensen onderdrukken dit mechanisme, althans tot op zekere hoogte, door hun lichaam af te schermen van kou. Op lange termijn raakt je lichaam echter niet beter bestand tegen kou door alleen maar warme dranken te drinken of meer kleding aan te trekken.” Het is bovendien niet alleen goed voor je lichaam om te wennen aan kou. Ook je stookkosten gaan er enorm door omlaag.

Lichaam aanpassen

Volgens Brazaitis kun je je lichaam het beste laten wennen door de thermostaat geleidelijk omlaag te zetten. Daarnaast is het verstandig om minder lagen kleding te dragen bij koude temperaturen en meer tijd buiten door te brengen. “Als je een paar keer per flink rilt van de kou, zul je je al na een week comfortabeler voelen in koudere temperaturen, zegt Brazaitis. Voor de echte diehard is er bovendien nog een andere gouden tip: koud douchen. “Koude douches zijn niet leuk, maar ze zorgen ervoor dat het lichaam zich vrij snel aanpast”, zegt John Castellani, een onderzoeksfysioloog voor het Amerikaanse leger. “Begin met een snelle korte blootstelling aan koud water van pakweg 15 seconden. Vervolgens kun je elke dag 10 seconden toevoegen.”

Niet voor iedereen

Hoewel het heel gezond is om af je af en toe in een koude omgeving te begeven, zijn er volgens Castellani wel bepaalde groepen die extra voorzichtig moeten zijn. “Het eerste dat gebeurt wanneer je wordt blootgesteld aan kou, is dat de bloedvaten vernauwen en de bloeddruk omhoog gaat. Plotselinge blootstelling aan extreme kou, zoals een koude douche, kan daardoor een hartaanval of ander probleem veroorzaken bij mensen met een hartaandoening.”

Bron | TIME, Margriet Beeld | iStock